Phương pháp phòng ngừa rối loạn tiền liệt tuyến

Rối loạn tiền liệt tuyến (RLTLT) là một trong các tình trạng sức khỏe phổ biến nhất mà nam giới gặp phải. Ban đầu với biểu hiện không đáng kể, hơi khó chịu, đến nghiêm trọng và đau đớn.

Có ba rối loạn có thể tác hại đến tiền liệt tuyến (TLT): Viêm, phì đại tiền liệt tuyến lành tính và ung thư. Chúng thường không phải luôn xảy ra những giai đoạn khác nhau trong cuộc đời của người đàn ông.

Viêm tiền liệt tuyến

Với vấn đề này, tiền liệt tuyến phồng lên hoặc trở ra nhạy cảm. Đôi khi nhiễm trùng là lý do gây nên vấn đề viêm. nhưng nhiều lúc không tìm ra được lý do gây viêm tiền liệt tuyến, thường xảy nên ở độ tuổi 25 – 45. Với những triệu chứng: đau ở lưng dưới và vùng sinh dục, rối loạn đi tiểu, xuất tinh đau đớn, khám vùng tiền liệt tuyến to hơn ổn định và đau khi ấn. chữa trị kháng sinh, kháng viêm, giảm đau và vật lý chữa liệu.

Phì đại lành tính tiền liệt tuyến

Còn được gọi là u xơ tiền liệt tuyến, xảy ra ở giai đoạn tuổi 50 trở đi, mô bên trong tiền liệt tuyến thường bắt đầu lớn lên. Sự lớn lên này được gọi là phì đại tiền liệt tuyến lành tính. Sự phì đại thường xảy nên ở phần giữa tuyến làm cho mô tiền liệt tuyến chèn ép niệu quản và gây nên những tình trạng tiết niệu như: tiểu ngắt quãng, tiểu nhiều về ban đêm và bí tiểu.

Nhiều người trải qua những triệu chứng này ở độ tuổi từ 55 – 60 tuổi. các người khác không có biểu hiện đó cho tới ngoài 70. chữa trị bệnh thuốc phong bế alpha, phẫu thuật, liệu pháp laser…

Ung thư tiền liệt tuyến

Ung thư tiền liệt tuyến phổ biến nhất ở tuổi 50, tăng lên theo tỉ lệ thuận với tuổi tác, là sự lớn lên bất thường và không kiểm soát được của những tế bào mô, xảy đến bên trong của tiền liệt tuyến. Giai đoạn đầu, không có bất kỳ triệu chứng nào. Khi bệnh phát triển, các triệu chứng giống như phì đại tiền liệt tuyến. Với xét nghiệm PSA, và sinh thiết tiền liệt tuyến có xét nghiệm xác định.

Mặc dù phổ biến song những tình trạng rối loạn tiền liệt tuyến không phải không tránh khỏi. Có các điều nam giới có thể thực hiện để hạn chế nguy cơ, hoặc giảm tốc độ phát triển của bệnh. Ba bước quan trọng nhất để duy trì sức khỏe tiền liệt tuyến và sức khỏe nói chung là: ăn uống đầy đủ, thường xuyên vận động và kiểm tra sức khỏe đều đặn.

Kiểm tra sức khỏe đều đặn

Đây là điều quan trọng để duy trì sức khỏe. Nếu rối loạn tiền liệt tuyến xuất hiện thì khám trực tràng và chẩn đoán PSA có thể nhận ra bệnh ở giai đoạn sớm nhất, lúc này bệnh dễ chữa khỏi nhất. Nếu không được kiểm tra đều đặn thì nên sắp xếp cuộc hẹn khám sức khỏe, kể cả khám tiền liệt tuyến và biến điều đó thành thói quen hàng năm.

>> Viêm đường tiết niệu rất dễ mắc phải

Phòng ngừa nhiễm khuẩn đường tiết niệu do phì đại tiền liệt tuyến

Nếu như ở phụ nữ từ tuổi trung niên trở lên hay gặp những viêm nhiễm về phụ khoa thì nam giới trong độ tuổi này lại có nỗi khổ riêng, đó là những tình trạng do u xơ tiền liệt tuyến gây ra, trong đó có nhiễm khuẩn tiết niệu.

U xơ tiền liệt tuyến (hay còn gọi là phì đại tiền liệt tuyến) là từ dùng để chỉ một quá trình bị phì đại của tiền liệt tuyến do quá sản của những tế bào tuyến, tế bào đệm. Quá trình phì đại này có tính chất lành tính không nguy hiểm tới tính mạng, phát triển nhanh từ độ tuổi 50 trở lên. Người ta ước tính có khoảng 50% nam giới trong độ tuổi 60 có tiền liệt tuyến quá phát và tỉ lệ này là 90% ở tuổi 70 tới 80. Vì vậy có thể nói, u xơ tiền liệt tuyến là bệnh của người già.

Nguyên do nào gây nên hiện tượng quá phát, phì đại của tiền liệt tuyến cho đến nay vẫn chưa được hiểu rõ rõ. Có nhiều giả thiết được đưa ra như vai trò của tinh hoàn trong việc tiết nên hormon testosterol, testosterol tăng cao trong máu có tính chất ức chế sinh một hormon khác là estrogen. Về già, lượng testosterol suy giảm dẫn đến tăng estrogen và chất này có yếu tố kích thích những tế bào tiền liệt tuyến tăng sinh…

Bình thường, nước tiểu đi từ bàng quang được đào thải dễ dàng nên ngoài qua niệu đạo. Phì đại tiền liệt tuyến sẽ gây chèn ép ngay cổ bàng quang, chỗ đi ra của nước tiểu khiến cho dòng nước tiểu bị cản trở, bệnh nhân đi tiểu không thành dòng (nước tiểu chỉ rỉ qua miệng sáo) và gây nên ứ nước tiểu trong bàng quang. Mặt khác khối u tiền liệt tuyến khi phát phì to ra, gây chèn ép, kích thích liên tục vào thành bàng quang khiến cho bệnh nhân luôn có cảm giác buồn tiểu, bàng quang bị kích thích nhiều quá sẽ dẫn tới hiện tượng “liệt” điều này càng làm cho lượng nước tiểu ứ đọng trong bàng quang. Nước tiểu ứ đọng sẽ là môi trường thuận lợi cho nhiễm khuẩn. Khi nhiễm khuẩn xảy ra lại gây phù nề, bít tắc thêm đường tiết niệu và hình thành một vòng xoắn bệnh lý.

Vì nhiễm khuẩn đường tiết niệu (viêm đường tiết niệu) là do khối u phì đại gây tắc nghẽn ra việc dự phòng tốt nhất là… điều trị tốt khối u bằng thuốc hoặc phẫu thuật. Bên cạnh đó, một số biện pháp dự phòng nhiễm khuẩn cũng có thể được áp dụng như tập đi tiểu theo giờ, đi tiểu chậm để lượng nước tiểu ra hết, vật lý trị liêu xoa bóp vùng bàng quang, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ… để tránh nhiễm khuẩn ngược dòng. Bệnh nhân bị u xơ tiền liệt tuyến đã có dấu hiệu tiểu khó cũng không nên uống nhiều nước, không uống rượu bia, chè, cà phê hoặc các chất lợi tiểu khác để tránh đi tiểu quá nhiều.

Công dụng của hoa thiên lý trong chữa trị phì đại tiền liệt tuyến

Thiên lý là một loại cây được trồng để lấy hoa nấu canh ăn vừa mát vừa bổ, lấy lá non. Ngoài tác dụng làm rau ăn, thiên lý còn được dùng trị một số bệnh cho kết quả rất tốt. Ngoài chất đạm, chất xơ, chất bột đường, nhiều tiền vitamin A (caroten), vitamin C, B1, B2, photpho, sắt, đặc biệt còn có chất kẽm với hàm lượng rất cao rất tốt cho trẻ nhỏ đang lớn, người già yếu mệt và có thể giảm được chứng phì đại tiền liệt tuyến.

Canh hoa thiên lý có tác dụng bổ dưỡng, bớt mệt mỏi, ngủ ngon giấc, an thần, chữa được các triệu chứng nóng trong người, sốt nhẹ, lao lực.

Một bát canh từ hoa thiên lý cho mùi thơm ngọt đậm đà hay những đóa hoa mào gà đỏ rực tươi tắn lại là những vị thuốc rất hiệu nghiệm để chữa mất ngủ, bổ sung chất kẽm cho trẻ em đang lớn, người già yếu mệt, giảm được chứng bệnh phì đại tuyến tiền liệt hay trị tiêu chảy, sốt xuất huyết..

>> Viêm đường tiết niệu có gây ra vô sinh ở nam và nữ giới.

trị chứng mất ngủ: Lấy 30g hoa thiên lý, 15g tâm sen, 10g hoa nhài. Các vị trên sắc thật kỹ lấy nước uống trong ngày. Dùng từ 3 – 5 ngày một liệu trình.

Trị chứng hoa mắt, chóng mặt: Rau má mỗi vị 8g, hoa thiên lý, lá đinh lăng, bạch cúc, mỗi vị 10g, ngải cứu 12g rửa sạch, sắc uống ngày một thang, chia làm 3 lần trong ngày. Dùng liền 5 ngày một liệu trình.

Chữa chứng đau người, nhức xương: Sử dụng hoa thiên lý xào với thịt bò, hoặc luộc hoa thiên lý chấm muối vừng ăn hằng ngày.

Phòng chống rôm sảy vào mùa hè: Trẻ lớn và người lớn ăn canh hoa thiên lý, lá thiên lý non còn trẻ ăm dặm có thể nghiền lá non và hoa thiên lý, quấy bột, cháo cho trẻ rất tốt, rất mát.

Chữa trị giun kim cho trẻ: Dùng 40g hoa thiên lý nấu canh ăn liên tục từ 7 – 10 ngày sẽ thấy kết quả rất tốt (theo kinh nghiệm dân gian)

Điều trị chứng sa dạ con ở phụ nữ (độ 1 – 2) và chứng trĩ ngoại: Sử dụng 100g lá thiên lý và 5g muối ăn. Lá thiên lý tươi non và bánh tẻ đem rửa sạch, giã nhỏ, thêm muối bọc trong miếng gạc sạch đắp vào búi trĩ hay dạ con bị sa (đã được rửa sạch bằng nước thuốc tím).

>> Những biến chứng nguy hiểm của bệnh u xơ tiền liệt tuyến

Hiện tượng tuyến tiền liệt dính phì đại

Bệnh u xơ tiền liệt tuyến (hay còn gọi là phì đại tiền liệt tuyến) là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến cho nhiều ông mất ăn mất ngủ vì cảm giác bẽ bàng khi nhận ra mình không còn sức khỏe được như trước.

Nhiều công trình nghiên cứu gần đây đã cho thấy u xơ tiền liệt tuyến rất dễ phát tán ở người mà trước đó:

- Có một cuộc sống luôn bị stress từ đầu tới chân

- Uống không đủ lượng nước cơ thể cần, trong giờ làm việc lại hay đổ mồ hôi

- Sinh hoạt đời sống thường xuyên trong môi trường bị ô nhiễm nhưng thiếu phương tiện bảo hộ

- Có chế độ ăn uống bổ sung dưỡng chất đơn điệu nên cơ thể thiếu hụt sinh và khoáng tố thuộc nhóm chống oxy-hóa

- Sử dụng nhiều bia rượu, chất béo động vật, chất kích thích (cà phê, thuốc lá…) khiến sức đề kháng bị mệt mỏi

- Mắc bệnh về đường tiết niệu (viêm bàng quang hay viêm đường tiết niệu), bệnh nội tiết (rối loạn chức năng tuyến giáp, tiểu đường) không được trị bệnh đến nơi tới chốn

Nhớ “hãm phanh” quá trình mãn dục

Bằng chứng là với chất oxy hóa và chất sinh ung thư tích lũy trong tuyến này có hàm lượng tăng theo tuổi đời. Nhưng bao nhiêu khả năng gây viêm tấy đó tuy là yếu tố sẽ có vẫn chưa đủ để tiền liệt tuyến phì đại.

Nguyên nhân chính là tình trạng giảm thiểu nội tiết tố nam tính testosterone, bắt đầu rõ nét từ tuổi 50, mà nội tiết tố nữ tính estradiol vốn trước kia đóng vai đối kháng nhưng mờ nhạt trong cơ thể nam giới, càng lúc càng quấy phá theo kiểu “gà mái đá gà cồ”.

Hậu quả là tiền liệt tuyến có khuynh hướng tăng dần thể tích với lượng mô xơ càng lúc càng lấn sân. U xơ tiền liệt tuyến khi đó thành hình do bàn tay phá hoại ngấm ngầm của mất quân bình nội tiết tố trong cơ thể đàn ông. Tuy u xơ tiền liệt tuyến không phải u ác tính tuy nhiên một số trường hợp có thể trở thành ác tính.

Dùng thuốc thay vì phẫu thuật

Quan điểm khi bị u xơ tiền liệt tuyến thì cắt bỏ đã có từ nhiều năm không còn đứng vững vì không thể là giải pháp rốt ráo cho mọi trường hợp. Đó là chưa kể tới rủi ro trong lúc thao tác ngoại khoa khiến bệnh nhân sau đó hoặc vẫn trục trặc với chuyện tiểu tiện, hoặc gặp vấn đề với chức năng sinh dục, hoặc cả hai.

Nạn nhân của u xơ tiền liệt tuyến vì thế không có nguyên nhân gì phải ngần ngại khi gõ cửa thầy thuốc. nhưng khéo hơn nhiều vẫn là phương pháp cây nhà lá vườn, sao cho khỏi gặp thầy thuốc mà vẫn vững bụng. Chính vì thế mà bổ sung testosterone khi tuổi đời mấp mé giai đoạn mãn dục nam bằng cách cung cấp hoạt chất sinh học để cơ thể tự tổng hợp nội tiết tố là giải pháp an toàn.

Các bệnh lý về tuyến tiền liệt ở người già

Tiền liệt tuyến là một tuyến bao quanh đầu của niệu đạo. Niệu đạo có chức năng dẫn nước tiểu từ bàng quang ra đến đầu dương vật. Chức năng chính của tiền liệt tuyến là giúp kiểm soát được lượng nước tiểu bằng cách tạo áp lực trực tiếp lên phần niệu đạo mà tiền liệt tuyến bao quanh. Ở một số người có độ tuổi tuổi 50 trở lên tiền liệt tuyến có biểu hiện to dần, đó là triệu chứng rất bình thường của quá trình lão hóa của con người. Tuy nhiên, khi bắt đầu có hiện tượng đi tiểu khó và đau rát, người bệnh cần đến gặp bác sĩ vì lúc này tiền liệt.

>> Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm đường tiết niệu ít người biết.

Khi bé trai ra đời, tiền liệt tuyến nặng khoảng một vài gam. Đến tuổi dậy thì, do tác động của nội tiết tố androgen, nó trở nên to hơn rất nhiều và ngừng phát triển ở tuổi 20. Tới tuổi già, tuyến này lại to dần hơn, nhiều trường hợp dẫn tới bị phì đại. Người cao tuổi cũng dễ mắc những bệnh lý khác ở cơ quan này đó là viêm và ung thư. Mỗi bệnh lý có những đặc điểm riêng như sau:

- Phì đại tiền liệt tuyến (còn được gọi là u xơ tiền liệt tuyến): Tiền liệt tuyến to đến mức chèn ép và đẩy lệch cả niệu đạo; bàng quang sẽ không tống được hết nước tiểu ra ngoài càng giãn ra, khiến cho thành khối cầu bàng quang ở bụng. Bàng quang bị kích thích tăng hoạt động, gây tiểu nhiều lần trong ngày, mỗi lần đi tiểu chỉ ra một ít (tiểu lắt nhắt), đặc biệt là tiểu đêm nhiều.

- Viêm tiền liệt tuyến: Thường là do những bệnh nhiễm khuẩn lây truyền qua đường sinh dục, tiết niệu (như niệu đạo, bàng quang, viêm bể thận) gây nên, có thể gặp cả ở người trẻ tuổi. Dấu hiệu chủ yếu là tiểu buốt, đau và tiểu lắt nhắt, kèm theo triệu chứng sốt nhẹ và mệt mỏi.

- Ung thư tiền liệt tuyến: Là loại ung thư biểu mô, nhanh chóng tiến triển và di căn, dẫn đến tử vong. biểu hiện sớm của ung thư tiền liệt tuyến cũng tương tự phì đại tiền liệt tuyến: khó tiểu tiện, tiểu lắt nhắt, đau, có trường hợp tiểu ra máu. Khi bệnh nhân thấy tiểu khó hoặc niệu đạo bị tắc nghẽn hoàn toàn, có thể ung thư đã lan tới bàng quang và niệu quản.

Khi người cao tuổi chỉ có biểu hiện tiểu tiện nhiều lần hơn so với bình thường thì đó là biểu hiện sinh lý do tuổi tác, không cần phải chữa trị. Tuy nhiên nếu kèm theo tiểu nhiều lần là nhiều dấu hiệu tiểu lắt nhắt, khó tiểu, tiểu đau buốt… thì phải nghĩ đến bệnh lý tiền liệt tuyến và đi khám ở các trung tâm y tế ngay. Việc thăm khám sớm rất cần thiết, giúp xác định bệnh kịp thời và chữa bệnh đúng lúc.

Càng nhiều tuổi thì khả năng mắc những bệnh lý về tiền liệt tuyến càng gia tăng. Tùy theo từng loại bệnh của tiền liệt tuyến (viêm, u xơ tiền liệt tuyến hay ung thư) mà bác sĩ sẽ đưa ra các lời khuyên và lựa chọn cách trị bệnh phù hợp cho từng bệnh nhân như sử dụng kháng sinh, hoóc môn, xạ chữa trị hoặc cắt bỏ tiền liệt tuyến. Việc chữa bệnh càng sớm thì yếu tố khỏi bệnh càng cao. Thậm chí, ngay cả với bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến, bệnh nhân cũng sẽ có cơ hội kéo dài cuộc sống nếu được phẫu thuật kịp thời.

Các nguyên nhân gây nên tăng sinh tiền liệt tuyến

Khi nam giới bước sang độ tuổi trung niên, bệnh tăng sinh tiền liệt tuyến( phì đại tiền liệt tuyến) khá phổ biến. Tuy nhiên một số người mắc bệnh tăng sinh tiền liệt tuyến có tâm lý ngại đi khám và chữa trị bệnh, khiến cho bệnh càng nặng hơn.

Khi bị mắc tăng sinh tiền liệt tuyến, người bệnh sẽ có cảm giác bị tiểu buốt, tiểu són, tiểu nhiều lần, khi đi tiểu thấy dòng nước yếu và tiểu rắt. Những biểu hiện này gần giống với bệnh viêm bàng quang và viêm niệu đạo, vì vậy dễ gây nhầm lẫn cho người bệnh.

Vậy những yếu tố nào gây tăng sinh tiền liệt tuyến?

Chế độ ăn uống không hợp lý

Ăn uống không hợp lý cũng chính là một trong nhiều thói quen khiến chúng ta mắc bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Nhiều trường hợp thường gặp đó là hay ăn các thực phẩm cay nóng, chua và uống rượu bia, sử dụng chất kích thích làm cho mạch máu bị giãn ra, khiến cho máu bị tụ lại trong tiền liệt tuyến, khiến cho tiền liệt tuyến bị phì đại, tăng sinh.

>> Nguy cơ mắc bệnh viêm đường tiết niệu ngày càng gia tăng.

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt: Nên uống nhiều nước vào mỗi buổi sáng và trưa, và hạn chế uống sau bữa chiều để tránh phải đi tiểu đêm nhiều. Cần ăn thật nhiều rau quả, kiêng thức ăn có tính kích thích và nóng như ớt, gừng, cà-phê… Tập luyện theo thói quen, tốt nhất là các môn bơi, đi bộ và chạy chậm.

Quan hệ tình dục không phù hợp

Nam giới quan hệ tình dục không phù hợp, quan hệ liên tục, nhiều lần trong thời gian ngắn, sẽ khiến cho tiền liệt tuyến bị phù nề, sung huyết, sưng tấy, vì vậy sẽ dẫn tới vấn đề tăng sinh tiền liệt tuyến. Vậy nên nam giới nên phải chú ý điều này để có biện pháp phòng tránh thích hợp.

Hút thuốc quá nhiều

Hút thuốc quá nhiều sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe. Trong đó, rất nhiều người mắc bệnh phì đại tiền liệt tuyến do thói quen hút thuốc quá nhiều.

Những thảo dược có tác dụng chữa trị tăng sinh tiền liệt tuyến hiệu quả như trinh nữ hoàng cung. Các thảo dược này ít ghi nhận tác dụng phụ và những tương tác với các thuốc khác. Khi dùng thuốc triệu chứng có thể cải thiện nhưng cần thời gian tương đối dài hơn các thuốc ức chế giao cảm alpha.

Ngoài việc dùng thực phẩm hàng ngày hỗ trợ trong điều trị bệnh, người bị u xơ tiền liệt tuyến cần phải đến các phòng khám và các cơ sở y tế khám và chữa thêm

Chế độ ăn uống và vận động cho người mắc phì đại tiền liệt tuyến

Phì đại tiền liệt tuyến là một bệnh lý rất phổ biến ở nam giới trong độ tuổi trung niên và cao niên. Tuy bệnh này không nguy hiểm tới tính mạng nhưng lại khiến bệnh nhân luôn trong vấn đề khó chịu bởi những biểu hiện mà bệnh gây ra. Với những người bị phì đại tiền liệt tuyến cần có một chế độ sinh hoạt, ăn uống nghỉ ngơi để phòng và hỗ trợ điều trị bệnh có hiệu quả. Dưới đây là một số lời khuyên của những bác sĩ:

- Uống nước nhiều hơn sẽ giúp bạn làm sạch đường tiết niệu. Uống thêm nhiều nước, 1,5-2 lít mỗi ngày cho đến khi đi tiểu nhiều hơn bình thường. Điều này có thể giúp làm sạch đường tiết niệu.

- Nên ăn các loại thực phẩm:

+ Những món ăn từ đậu xanh, giá đỗ, đậu nành, chứa nhiều nội tiết tố thiên nhiên như Isoflavone, Lignane có tác dụng ức chế phản ứng viêm tấy trong tiền liệt tuyến.

+ Các loại cà rốt, rau ngót, cần tây, cà chua, dưa hấu, rau cải, bí ngô, đủ đủ chín, …có chứa nhiều vitamin C, A, các vitamin nhóm B, những nguyên tố vi lượng có tác dụng chống oxy hóa rất tốt, beta – Caroten.

+ Các loại thực phẩm chứa nhiều Omega3 như sữa chua, bánh mì, cá hồi, cá ngừ, vừng đen giúp trung hòa những hoạt tính và các chất gây viêm.

>> Biểu hiện đơn giản khi bị bệnh viêm đường tiết niệu.

- Hạn chế tuyệt đối uống rượu bia và đồ uống có caffein (trà, cà phê). Caffein có thể sẽ gây ra cảm giác buồn tiểu.

- Kiểm soát stress. Căng thẳng rất có liên quan tới những biểu hiện tiểu đau.

- Tắm nước nóng làm giảm đau và stress.

Ngoài chế độ ăn uống hợp lý người bệnh cũng nên kết hợp nghỉ ngơi thư giãn, chơi thể thao thường xuyên, đi bộ để có một sức khỏe tốt hơn.

Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hàng ngày: Nên uống nhiều nước vào buổi sáng và trưa, và hạn chế uống nước sau bữa ăn chiều để tránh đi tiểu nhiều về đêm.

Ngoài ra người bệnh nên:

- Vận động thể chất, dù chỉ vài giờ/tuần cũng có thể giúp giảm nguy cơ béo phì và tăng cường yếu tố phòng bệnh trên cơ thể con người.

- Xuất tinh đều đặn đã được chứng minh là giúp giảm khả năng mắc bệnh về tuyến tiền liệt ở nam giới. Quan hệ tình dục hay thủ dâm, đều có phát huy tác dụng.

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ và không bỏ qua xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến.

- Biết về tiền sử gia đình.

- Một vài chế phẩm bổ sung như selen có thể giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt song hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các sản phẩm này.

Ngoài việc dùng thực phẩm hàng ngày hỗ trợ chữa bệnh, người bị u xơ tiền liệt tuyến cần phải tới những phòng khám và những cơ sở y tế để được khám và điều trị bệnh thêm